بزرگترین منابع گاز در جهان کدام کشور است؟ مقایسه آمار

بزرگترین منابع گاز طبیعی جهان به طور گسترده‌ای در تعداد محدودی از کشورها متمرکز شده‌اند که تأثیر بسیار زیادی در اقتصاد و سیاست جهانی دارند. گاز طبیعی یکی از منابع انرژی اصلی برای کشورها به شمار می‌آید، زیرا استفاده از آن به نسبت سایر سوخت‌های فسیلی، آسیب کمتری به محیط زیست وارد می‌کند.

از سوی دیگر، با توجه به نقش فزاینده‌ی گاز طبیعی در تولید برق، گرمایش و حتی سوخت‌های جایگزین، کشورهایی که دارای ذخایر گاز طبیعی بزرگی هستند، به‌عنوان بازیگران کلیدی در بازار جهانی انرژی محسوب می‌شوند.

۱. روسیه

روسیه با دارا بودن بزرگترین ذخایر گاز طبیعی جهان، نقش بسیار مهمی در تأمین نیازهای جهانی این منبع انرژی دارد. این کشور بیش از ۳۹ هزار میلیارد متر مکعب ذخایر گاز طبیعی دارد که معادل تقریباً ۲۵ درصد از کل ذخایر گاز طبیعی جهان است.

شرکت گازپروم، غول گازی روسیه، بیشترین سهم در تولید و صادرات گاز این کشور را در اختیار دارد و بسیاری از کشورهای اروپایی برای تأمین نیازهای انرژی خود به روسیه وابسته‌اند. نزدیکی روسیه به بازار اروپا و نیز زیرساخت‌های انتقال گاز، مانند خط لوله‌ی نورداستریم، باعث شده که این کشور به‌عنوان یکی از بزرگترین تأمین‌کنندگان گاز طبیعی اروپا شناخته شود.

به علاوه، روسیه برنامه‌های توسعه‌ای برای افزایش صادرات گاز خود به چین نیز در دستور کار قرار داده است. خط لوله‌ی “قدرت سیبری” نمونه‌ای از این تلاش‌هاست که گاز روسیه را به بازار بزرگ چین منتقل می‌کند و به این ترتیب وابستگی به بازار اروپا را کاهش می‌دهد. این رویکرد به روسیه کمک می‌کند تا به یکی از تعیین‌کنندگان اصلی در بازار جهانی گاز تبدیل شود.

۲. ایران

ایران با دارا بودن ذخایر عظیم گاز طبیعی، دومین کشور بزرگ دارنده‌ی این منبع انرژی در جهان است. طبق آمار، ایران بیش از ۳۲ هزار میلیارد متر مکعب ذخایر گاز دارد که معادل حدود ۱۷ درصد از کل ذخایر گاز جهانی است.

بزرگترین میدان گازی ایران و جهان، میدان پارس جنوبی است که ایران و قطر به‌طور مشترک در آن سهیم هستند. این میدان گازی که در خلیج فارس قرار دارد، یک منبع بزرگ انرژی برای هر دو کشور به حساب می‌آید و نقش مهمی در اقتصاد ایران دارد.

با وجود این‌که ایران دومین دارنده‌ی بزرگ ذخایر گاز طبیعی است، به دلیل تحریم‌های بین‌المللی و کمبود سرمایه‌گذاری خارجی، تولید و صادرات گاز این کشور محدود شده است. بیشتر تولیدات گاز ایران به مصرف داخلی می‌رسد.

با این حال، ایران تلاش می‌کند با توسعه‌ی میدان‌های گازی خود و همکاری با کشورهای همسایه، جایگاه خود را در بازار جهانی بهبود بخشد. امضای قراردادهایی با کشورهای همسایه مانند عراق و ترکیه برای صادرات گاز، گام‌هایی در این راستا بوده‌اند.

۳. قطر

قطر یکی دیگر از کشورهای دارنده‌ی بزرگ ذخایر گاز طبیعی در جهان است و با در اختیار داشتن حدود ۲۴.۷ هزار میلیارد متر مکعب ذخایر گاز، سومین کشور دارنده‌ی ذخایر گاز طبیعی محسوب می‌شود. قطر به عنوان یکی از بزرگترین صادرکنندگان گاز طبیعی مایع (LNG) شناخته می‌شود و سهم بزرگی از صادرات LNG جهان را به خود اختصاص داده است. اهمیت قطر در بازار گاز جهانی به دلیل استراتژی‌های موفقیت‌آمیز این کشور در صادرات LNG و بهره‌برداری از میدان پارس جنوبی است.

قطر به‌دلیل موقعیت جغرافیایی و زیرساخت‌های پیشرفته‌ی حمل و نقل گاز مایع، توانسته به بازارهای آسیایی و اروپایی دسترسی داشته باشد و به عنوان یکی از رقبای بزرگ در صادرات LNG شناخته شود. برنامه‌های توسعه‌ای قطر برای افزایش تولید LNG نشان از عزم این کشور برای حفظ و حتی تقویت نقش خود در بازار جهانی گاز دارد.

۴. ترکمنستان

ترکمنستان با دارا بودن بیش از ۱۳.۷ هزار میلیارد متر مکعب ذخایر گاز طبیعی، چهارمین کشور دارنده‌ی ذخایر گاز جهان به حساب می‌آید. این کشور که در آسیای مرکزی واقع شده است، به دلیل نزدیکی به بازارهای بزرگ چین و ایران، از موقعیت استراتژیک مناسبی برای صادرات گاز برخوردار است. ترکمنستان عمده گاز تولیدی خود را به چین صادر می‌کند و صادرات گاز به ایران نیز از جمله مقاصد دیگر ترکمنستان است.

با وجود پتانسیل بالای ترکمنستان در حوزه گاز، این کشور هنوز نتوانسته است به بازارهای اروپا دسترسی پیدا کند. تلاش‌هایی برای ساخت خط لوله‌ی ترانس-کاسپین (عبور از دریای خزر) برای انتقال گاز ترکمنستان به اروپا وجود داشته، اما چالش‌های سیاسی و جغرافیایی تا کنون مانع از تحقق این هدف شده‌اند.

۵. ایالات متحده آمریکا

ایالات متحده با بیش از ۱۳ هزار میلیارد متر مکعب ذخایر گاز طبیعی، پنجمین کشور دارنده‌ی بزرگ ذخایر گاز است. ایالات متحده در سال‌های اخیر به‌دلیل استفاده از تکنولوژی‌های جدید استخراج گاز، مانند هیدرولیک شکست (فرکینگ)، به یکی از بزرگترین تولیدکنندگان گاز طبیعی تبدیل شده است. این کشور نه تنها توانسته است نیازهای داخلی خود را برطرف کند، بلکه تبدیل به یک صادرکننده‌ی بزرگ گاز نیز شده است.

آمریکا عمدتاً به بازارهای آسیایی و اروپایی LNG صادر می‌کند و با افزایش صادرات LNG، به رقابت با کشورهایی مانند قطر و روسیه پرداخته است. وابستگی کمتر آمریکا به واردات گاز و نیز افزایش صادرات آن، تأثیر زیادی در بازار جهانی داشته و توانسته تا حدودی بر نفوذ روسیه در بازار گاز اروپا تأثیر بگذارد.

جدول کامل

در جدول زیر، رتبه‌بندی کشورها بر اساس ذخایر نفت و گاز طبیعی به‌طور تقریبی ارائه شده است. آمارهای ذخایر نفت و گاز ممکن است در طول زمان تغییر کنند، اما این جدول وضعیت کلی کشورهایی را که بزرگ‌ترین ذخایر نفت و گاز طبیعی جهان را دارند، نشان می‌دهد.

این جدول نشان‌دهنده‌ی بزرگ‌ترین ذخایر نفت و گاز جهان در کشورهای مختلف است، که نقش کلیدی در تامین انرژی جهانی ایفا می‌کنند.

با بررسی کشورهای دارنده‌ی بزرگترین ذخایر گاز طبیعی، می‌توان دریافت که این کشورها نقش کلیدی در تأمین نیازهای جهانی به این منبع ارزشمند ایفا می‌کنند. روسیه و ایران، با در اختیار داشتن بیشترین ذخایر گاز جهان، از تأثیرگذاری خاصی در این حوزه برخوردارند، هرچند که محدودیت‌های سیاسی و اقتصادی برای ایران چالش‌هایی را به همراه داشته است. قطر و ترکمنستان نیز به دلیل استراتژی‌های صادراتی و موقعیت جغرافیایی، نقش برجسته‌ای در بازار گاز جهانی دارند.

از سوی دیگر، ایالات متحده با بهره‌گیری از تکنولوژی‌های نوین، توانسته است نه تنها به خودکفایی در حوزه گاز برسد، بلکه با صادرات LNG به اروپا و آسیا، به یکی از بازیگران اصلی بازار جهانی تبدیل شود. به‌طور کلی، تمرکز ذخایر گاز طبیعی در این چند کشور به معنی تعیین‌کنندگی آنها در بازار جهانی انرژی و نقش‌آفرینی در ثبات و پایداری عرضه‌ی گاز طبیعی در جهان است. این کشورها با توسعه‌ی زیرساخت‌ها و استراتژی‌های صادراتی خود، به طور مداوم در تلاشند تا نقش خود را در این بازار جهانی تقویت کنند و سود بیشتری از منابع طبیعی خود ببرند.